De boerderij “De Bijvang”

de_bijvang_front_kleinDe Bijvang is een oude boerderij in de gemeente Olst, om precies te zijn in het buurtschap Duur, in de bedijkte uiterwaarden van de IJssel. Vooral in de 17e en de 18e eeuw werd veelal nieuw land gewonnen door in een rivier een krib te bouwen. Het water spoelde dan tegen de kribdam, waarop meegevoerde zanddeeltjes en klei zich vastzetten. Dit sediment breidde zich uit, waarna bedijking volgde. Op deze manier werd er land “bijgevangen”. Een ‘bijvang’ is dus een nieuw in bezit genomen en gerooid stuk van een bos of een van het omliggende land afgescheiden en omheind stuk land of een polder verkregen door landaanwinning.

Olst_1830

Derk Gerrits, de stamvader van de familie Bijvank, woonde er ws niet. Na zijn overlijden hertrouwde zijn vrouw met ene Jan Jansen. Ws gaat ze bij hem inwonen op een boerderij Den Bijvang geheten. Vanaf dat moment gebruiken de kinderen uit het eerste huwelijk de familienaam Bijvank.

De boerderij is oud. Al in 1779 wordt de boerderij genoemd in een trouwacte.

  • Op 15 juni 1779 trouw Maria Hendriks met Jan Jansen “Op den Bijvang”
  • Op 28 april 1793 trouwt de zoon van Maria Hendriks en Derk Gerrits: Jan Bijvang met Maria Gerrits van den Belt.
  • In 1806 woont Jan Bijvank in de katerstede den Bijvang, eigenaar: Adriaan van Steenbergen te Deventer.
  • In 1809 is Harmen Kloosterboer, getrouwd met Christina Bronsink uit Colmschate de eigenaar.
  • In 1819 verkoopt Harmen Kloosterboer zijn bezit in drie percelen. Jan Bijvank woont dan nog steeds op Den Bijvang. Het perceel met het woonhuis wordt gekocht door de herbergier Asje van Wilpe (herberg De Zwaan te Olst)voor een bedrag van 2100 gulden.
    de_bijvang_verte_kleinde_bijvang_rechts_klein 

Het woord is zeer oud en werd al in 837 als ‘bivang’ of ‘bivanc’ in Duitsland gebruikt. Ander varianten zijn Bijvank, Bijvanck, Bijvang Olde Bijvank, Nije Bijvank De naam komt in veel stukken voor: Bij ter Hunnepe, Deventer dijk die Bivanc, in 1280; In Deventer schepen van de stad: Johannes Bijvange, in 1320. Bij Zalk, Ijsselmuiden, de Bijvanck in 1348; Kasteel bij Beek, in 1361 goed de Bijvanck, in 1450 die Bivanck; Bij Didam het land de Bijvang, in 1443; Bij Linde, Vorden, erve Bijvanck in 1494;

De variant Bijvang

Er bestaat een variant op de naam Bijvank: Bijvang

Opmerkelijk is dat deze naam bijna alleen voorkomt in Dalfsen. De naamsverandering is ontstaan bij Hermannus Bijvank, geboren op 11 juni 1831 te Dalfsen. Als hij zijn kinderen laat registreren bij hun geboorte, geeft hij als familienaam Bijvang op.